‘Visapapieren discrimineren op basis van afkomst,’ vertelt prof. dr. Henk van Houtum in de podcast ‘Achter de Frontlinie’. Naar aanleiding van het boek Free the map ging Van Houtum in gesprek over de impact van de standaard wereldkaart op ons wereldbeeld. In Free the map daagt hij ons uit om anders naar de wereld te kijken en onderzoekt hoe grenzen niet alleen landschappen, maar ook onze manier van denken vormgeven. Luister nu de hele aflevering in je favoriete podcast-app of kijk de uitzending terug via YouTube.
De kaarten die we kennen, geven de werkelijkheid niet weer: de atlas is slechts een interpretatie. Henk van Houtum is hoogleraar cartografie. Hij schreef het boek ‘Free The Map’, waarin hij de lezer aanspoort kritisch te kijken naar de kaarten die ze op school en in de media voorgeschoteld krijgen. Grenzen zijn immers menselijke bedenksels en lang niet iedereen is het eens over waar lijnen precies liggen. Henk wil de werkelijkheid op nieuwe manieren verbeelden: zo ontwikkelt hij andere soorten migratiekaarten, in samenwerking met vluchtelingen die zelf zo’n reis hebben gemaakt. Een gesprek over de manier waarop we de wereld zien, hoe de cartografie dat beeld beïnvloedt en waarom alle kaarten politiek zijn.
Een kaart is een visueel verhaal van de wereld. Het voedt onze verbeelding en vormt ons wereldbeeld. Een standaardatlas vertelt echter gewoonlijk maar één verhaal, namelijk dat van de natiestaat. Het portretteert een wereld waarin mensen als een uniforme groep zijn opeengepakt in nationale containers, omsloten door grenslijnen, en waarbij migratie vaak wordt gerepresenteerd als dreigende invasiepijlen.
Free the map overstijgt deze eenzijdige, staatscentrische cartografie. Het boek houdt een pleidooi voor een nieuw cartografisch verhaal: een Hermes – de kleinzoon van Atlas en de god van mobiliteit en menselijke verbindingen. Daartoe worden verschillende visueel aantrekkelijke, alternatieve cartografische representaties van grenzen en migratie besproken.
Free the map eindigt met een oproep tot actie. Verschillende kunstenaars en cartografen leveren spannende, kant-en-klare Hermes-uitdagingen voor het onderwijs en openbare Maplabs.
Bevrijd de kaart uit zijn territoriale fuik!
Koop het boek in je lokale boekwinkel of bestel een exemplaar via onze webshop.