Open 15 Maakbaarheid

De laatste decennia is steeds meer scepsis ontstaan ten aanzien van maakbaarheidsdenken het streven naar een planmatig ingerichte en georganiseerde samenleving. Het maakbaarheidsdenken wordt aangevallen als een agressief en desastreus geloof in de utopieën van de Verlichting, dat ontaardt in een vernietiging van cultuur en natuur en voeding geeft aan totalitaire denkwijzen. Tegelijkertijd wordt door sommige denkers en ontwerpers echter opnieuw de vraag gesteld of maakbaarheid geen vereiste is bij het menselijke verlangen naar organisatievormen en interventies die een aangenaam samenleven garanderen. De utopisch of juist economisch getinte maakbaarheidsvoorstellen uit de 19de en 20ste eeuw hebben daarbij plaatsgemaakt voor een geloof in de tegenwerkende kracht van een relatieve maakbaarheid van de wereld. Er wordt getracht om vanuit de emancipatoire mogelijkheden van nieuwe vormen van maakbaarheidsdenken een tactisch, politiek of activistisch antwoord te geven op dominante neoliberale en neoconservatieve tendensen.
Dit nummer van Open onderzoekt actuele vormen van maakbaarheidsdenken ten aanzien van de stedelijke ruimte én ten aanzien van het (samen)leven daarin. Vanuit welke ideeën wordt momenteel de stedelijke sociale ruimte vormgegeven en beheerst? Hoe wordt geprobeerd het burgerschap in die ruimte te sturen?